Jak powinna wyglądać interpunkcja w zdaniach, w których dwa okoliczniki są połączone spójnikiem łącznym lub rozłącznym, ale jeden jest w formie przysłówka (lub wyrażenia przyimkowego), zaś drugi w formie zdania podrzędnego (albo imiesłowowego równoważnika zdania)? Chodzi o zdania typu:

1. Załatwimy to siłą lub idąc na układ.
2. Zrobimy to jutro albo gdy będziemy mieli więcej czasu.
3. Nie używaj tego w razie awarii i jeśli nie znasz się na tym.

Kowalski jest jednym z najpopularniejszych polskich nazwisk, Ciesielski czy Kołodziejski średnio, natomiast prawie nie spotyka się Szewskich czy Krawieckich. Wszystkie te nazwiska pochodzą od nazw popularnych zajęć, szewc i krawiec nie są egzotyczniejsi od kowala (podobnie nazwiska Szewczyk i Krawczyk nie odstają aż tak od Kowalczyka). Czy istnieje jakaś językowa teoria, skąd te dysproporcje w przypadku końcówki -ski?

Szanowni Państwo,
mam trzy pytania, ale wszystkie z etymologii, więc mam nadzieję, że mogę je zadać naraz.

• Czy małżeństwo ma cokolwiek wspólnego z małżami?
• Skąd się wzięło niestety?
• Czy kruczek i kruk mają wspólny rodowód?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowni Państwo,

czy w przypadku choćby wyroku sądowego, winno być napisane przeciwko mBank spółce akcyjnej z siedzibą w Warszawie, czy może przeciwko mBankowi spółce akcyjnej z siedzibą w Warszawie?

Tak samo z powództwa mBank spółki akcyjnej z siedzibą w Warszawie, czy może z powództwa mBanku spółki akcyjnej z siedzibą w Warszawie?

Czytałem o pewnej akcji InPost (Inpostu?), który to nie chce aby "paczkomat" był odmieniany. Chociaż, z tego co czytałem, to nawet rzecznik prasowy rzeczonego przedsiębiorstwa miał z tym problem.

Szerzej o tym w artykule na www.wortualnemedia.pl z dnia 20 lutego 2023 roku, tytuł: InPost nie chce odmieniać przez przypadki nazwy Paczkomat.

Pozdrawiam

Szanowni Państwo,
co począć z pisownią i odmianą nazw miejscowości rumuńskich? Jeśli w jednym tekście mam: Cluj-Napoca, Fagaras (ze stosownymi znakami diakrytycznymi oczywiście), Blaj, Oradea Mare i Gherla, to mogę chyba napisać, że coś się działo w Klużu-Napoce, pewnie również w Fogarasz, ale czy także w Blażu, Oradei (czy Oradii???), Mare, Gherli? Poza tym: Braszow czy Braszów? W Słowniku nazw własnych J. Grzeni podana jest ta druga pisownia, ale czy trzeba polszczyć aż tak?
Czekam z ciekawością na odpowiedź –
Marianna C.

Dobry wieczór.

Słowo przymroczony w słownikach zdaje się nie występować. Czy jego użycie w tekstach publikowanych jest zatem poprawne? Intuicja podpowiada, że jego znaczenie byłoby podobne jak zamroczony, tylko że w mniejszym stopniu (analogicznie jak np. przymrużone – zmrużone [oczy]). Wydaje się, że przymroczony może być np. umysł (z braku snu), oczy (od dużego ciężaru), sportowiec (od wysiłku), pokój (od braku światła), świat, dusza czy serce (od zła).

Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę dużo światła

PZ

Czy wyrażenie barometr spadł jest poprawne? Pamiętam, że w dzieciństwie często zwracano nam uwagę, by nie mówić termometr spadł, a temperatura spadła. Po latach odnalazłem owo wyrażenie w słowniku Doroszewskiego, uznałem więc, że wszystko jest z nim w porządku. Wtedy nasunęło mi się drugie pytanie: czy można mówić tak o barometrze sprężynowym, w którym wartość ciśnienia pokazuje wskazówka? Czy raczej w odniesieniu barometru cieczowego, w którym podnosi się lub opada słupek rtęci?

W mojej szkole nauczyli mnie nazw, które z czasem, z jakiegoś (nieznanego mi) powodu zostały zmienione. Czy to, że Pekin nie nazywa się Pekin, tylko Beijing, to skutek działania językoznawców, polityków czy geografów? Czemu to miało służyć? Usiłowałem się dowiedzieć, ale Wszystkowiedzący Internet nie potrafił mi pomóc. Jeżeli to właściwy adres, to będę wdzięczny za odpowiedź.
W.Reczek

Zauważyłam ostatnio w art. 291 i 292 Kodeksu karnego wyrażenie pomagać do i zaczęłam się zastanawiać, czy takie połączenie jest poprawne. Po wyszukiwaniu w korpusie (wersja demonstracyjna) znalazłam te wyrazy w takim samym znaczeniu również w art. 122 Kodeksu wykroczeń, w reszcie wyników były one użyte w innym sensie (np. pomagać do końca). Skąd w tekstach prawnych taka konstrukcja, której nie używa się (czy na pewno?) w języku ogólnym, i czy jest ona poprawna?

Dzień dobry! Chciałabym zapytać o Państwa zdanie dotyczące interpunkcji w pytaniach testowych. Wydaje mi się, że dominuje tendencja do traktowania ich jako list wyliczeniowych, tak też uczyniono w niniejszej poradzie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/interpunkcja-w-listach-wyliczeniowych;9367.html. Mnie natomiast bardzo jasne i słuszne wydają się reguły zaproponowane na stronie Rady Języka Polskiego: https://rjp.pan.pl/porady-jezykowe-main/234-niespojnoci-w-testach-egzaminacyjnych. Czy stosowanie się do nich i np. kończenie każdej odpowiedzi kropką będzie błędem?

Łączę pozdrowienia i z góry dziękuję za odpowiedź

Joanna